Burrë e grua janë dy tela të të njëjtës harpë, por të dy janë duke vuajtur të ndarë nga njëri-tjetri. Dhe për shkak se ata vuajnë dhe nuk e dinë arsyen, ata fillojnë të hakmerren ndaj njëri-tjetrit. Gruaja mund të jetë një ndihmë e jashtëzakonshme në krijimin e një shoqërie organike. Ajo është e ndryshme nga burri, por jo e pabarabartë. Ajo është e barabartë me çdo burrë. Ajo ka talentet e veta të cilat janë absolutisht të nevojshme. Shumë e domosdoshme është një shtëpi e bukur dhe gruaja ka aftësinë të ndryshojë çdo ndërtesë në një shtëpi të vërtetë. Ajo mund ta mbushë atë me dashuri; ajo e ka atë ndjeshmëri. Ajo mund të rinovojë njeriun, ta ndihmojë atë të relaksohet.

Në Upanishads ka një bekim shumë të çuditshëm për çiftet e reja. Një çift i ri shkon tek mjeshtri dhe ai jep bekimin e tij. Ai i thotë vajzës në mënyrë të veçantë, “Unë shpresoj se do të bëhesh nënë e dhjetë fëmijëve dhe më në fund, burri juaj do të jetë fëmija juaj i njëmbëdhjetë. Dhe nëse nuk bëheni nënë e burrit tuaj, nuk keni arritur të jeni një grua e vërtetë.” Është shumë e çuditshme, por ka një depërtim të jashtëzakonshëm psikologjik në të, sepse kjo është ajo që ka gjetur psikologjia moderne sot, që çdo burrë është duke kërkuar nënën e tij tek gruaja, dhe çdo grua është në kërkim të babait të saj te burri.

Kjo është arsyeja pse shumë martesa janë një dështim: ju nuk mund ta gjeni nënën tuaj. Gruaja me të cilën jeni martuar nuk ka ardhur në shtëpinë tuaj për të qenë nëna juaj, ajo dëshiron të jetë gruaja juaj, e dashura juaj. Por bekimi i Upanishadave, gati pesë mijë vjet më parë, jep një pasqyrë të psikologjisë moderne. Një grua, sido që të jetë, në thelb është nënë. Babai është një institucion i shpikur, nuk është i natyrshëm… Por nëna do të mbetet e domosdoshme. Shkencëtarët kanë zbuluar se trupi i nënës dhe ngrohtësia e saj është një domosdoshmëri absolute që të rritet jeta. Ajo ngrohtësi në këtë univers të gjerë të ftohtë është absolutisht e nevojshme që në fillim, përndryshe fëmija do të ndjehet i braktisur. Ai do të tkurret dhe do të vdesë psikologjikisht.

Ju i merrni burrin dhe gruan si dy specie. Ata i përkasin një njerëzimi dhe të dy kanë cilësi plotësuese. Ata të dy kanë nevojë për njëri-tjetrin dhe vetëm kur janë bashkë janë një e tërë e kompletuar… Jeta duhet të merret me lehtësi. Dallimet nuk janë kontradikta. Ata mund të ndihmojnë njëri-tjetrin dhe të përmirësojnë jashtëzakonisht njëri-tjetrin. Gruaja që ju do, mund të përmirësojë krijimtarinë tuaj, mund t’ju frymëzojë në lartësitë që nuk keni ëndërruar kurrë. Dhe ajo nuk kërkon asgjë. Ajo thjesht dëshiron dashurinë tuaj, e cila është e drejta e saj themelore.

Çfarë kërkojnë?

Gratë janë gjithmonë në kërkim të një burri që është i çmendur dhe i egër. Sepse i çmenduri është shumë tërheqës: i çmenduri, egërsia, ka një magnetizëm të caktuar. Ai është plot mundësi, ëndrra. Gratë e duan një ëndërrimtar. Dhe burrat? Burrat e duan një grua normale – përndryshe, do të çmendeshin fare.

Gruaja përfaqëson tokën. Një burrë ka nevojë për një grua sepse ai nuk ka rrënjë në qenien e vet. Ai ka nevojë për një grua, tokën e ngrohtë, tokën e errët, ku ai të ketë rrënjët e tij dhe të mbetet i rrënjosur. Ai ka frikë – ai ka krahë por nuk ka rrënjë. Dhe ai ka frikë se nëse nuk lidhet me tokën, ai mund të hmbë, ai mund të zhduket në qiellin e pafund dhe nuk mund të ketë më kthim. Kjo frikë i bën burrat të vrapojnë pas grave.

Dhe një grua nuk ka krahë. Ajo ka rrënjë, rrënjë të shkëlqyera; një grua është tokë e pastër. Dhe ajo ka frikë po ashtu, sepse nëse mbetet vetëm, ajo kurrë nuk do të jetë në gjendje të fluturojë në të panjohurat e botës. Një grua nuk mund të jetë një ëndërrimtare si një burrë. Nuk është thjesht rastësi që gratë nuk kanë krijuar poezi apo muzikë të niveleve të larta. Ato nuk kanë krahë, janë shumë tokësore, shumë pragmatike, shumë të vërteta – dhe normale, natyrisht. Ato janë kaq në rregull, saqë kjo është arsyeja pse ato nuk shkruajnë poezi. Duhet të kesh iluzione për të shkruar poezi. Duhet të kesh disa çmenduri, megalomani, vetëm atëherë mund të shkruash poezi.

Një grua bën një listë punësh, jo një poezi – një listë pazari etj. Shqetësimi i saj është i menjëhershëm. Ajo flet për fqinjët; ajo nuk shqetësohet për Vietnamin apo Izraelin. Ajo thjesht qesh me burrat – pse shqetësohen kaq shumë? Dhe ata entuziazmohen shumë nëse diçka po ndodh në Lindjen e Mesme. Gratë nuk janë të interesuara për ungjijtë, ata janë të interesuara për thashethemet. Të dy fjalët vijnë nga e njëjta rrënjë. Kur bëhet fjalë për larg, është një ungjill, kur bëhet fjalë për afërsi është thashethem. Kur është i menjëhershëm është thashethem, kur është përfundimtar është një ungjill. Burri nuk mund të jetojë pa gruan, sepse atëherë ai humbet rrënjët.

Ai thjesht bëhet një vagabond. Atëherë ai nuk i përket asgjëje, Shikojeni një burrë që nuk ka grua: ai nuk i përket askund, ai nuk ka shtëpi, ai bëhet një shëtitës, dallgët e marrin atë kudo – dhe nëse përzihet me një grua diku; atëherë lind shtëpia. Studiuesit thonë se shtëpia është krijimi i gruas. Nëse burri do të kishte jetuar vetëm, nuk do të kishte as shtëpi dhe as civilizim. Ai do të ishte një endacak, gjahtar; ai do të kishte shkuar nga një cep në cepin tjetër. Burri sot po mundohet të shkojë në planetët e tjerë; askush nuk ka arritur në Hënë akoma. Dhe gratë thjesht qeshin me tërë marrëzinë e burrit. Meshkujt duhet të jenë hënor, ata janë kaq shumë të interesuar për të arritur Hënën, Marsin. Për çfarë? Ju nuk mund të bëni pazar atje. Duket se nuk ka asnjë pikë kuptimi për gratë! Dhe atje nuk ka njerëz, nuk ka thashetheme, asgjë – thjesht shkretëtirë e zbrazët.

Burri pa gruan është një endacak, një vagabond. Prandaj, herët a vonë, ai duhet të rrënjoset. Gruaja bëhet toka e tij. Në qoftë se një burrë nuk gjen diçka në të që mund të bëhet toka e tij, nëse burri nuk e gjen gruan e tij të brendshme, ai do të duhet të kërkojë gruan e jashtme. Po, ka pasur burra që kanë jetuar pa gra – një Buda apo një Jezus. Por edhe ata nuk kanë jetuar me të vërtetë pa një grua – ata gjetën femëroren në thellësi në qenien e tyre. Sepse burri është edhe burrë dhe grua dhe gruaja është gjithashtu grua dhe burrë. Duhet të jetë kështu, sepse ju vini nga dy persona – babai dhe nëna juaj. Babai juaj ka kontribuar me burrin brenda jush, nëna juaj ka kontribuar me gruan tek ju. Çdo person është pesëdhjetë përqind burrë, pesëdhjetë përqind grua. Në qoftë se nuk futeni brenda vetes dhe nuk gjeni gruan ose burrin tuaj atje, do të duhet të shikoni jashtë, e jashtmja është një zëvendësim.

Varësia nga njëri-tjetri

Pa grua një burrë do të çmendet. Dhe e njëjta gjë është e vërtetë edhe për gratë – pa burra ato do të jenë shumë normale nga trutë dhe të jesh shumë normal është gjithashtu një lloj çmendurie tjetër. Të jesh shumë i shëndetshëm bëhet e rëndë; të jesh shumë i shëndetshëm, atëherë nuk mund të këndosh, nuk mund të kërcesh, kështu që një grua ka nevojë për dikë që mund të ëndërrojë për të. Një burrë ka nevojë për dikë që mund të bëhet shtëpi për të.

Kjo është një domosdoshmëri – nëse nuk arrini të gjeni polaritetin tuaj tjetër brenda vetes. Kjo domosdoshmëri bën që, natyrisht të ndjehesh i pafuqishëm para gruas ose para burrit. Atëherë gruaja apo burri është nevoja jote, atëherë je i varur. Dhe ju filloni acaroheni sepse pavarësia juaj është e humbur. Ju mërziteni sepse ajo ka aq shumë fuqi mbi ty. Ju nuk mund ta falni atë. Dhe gruaja nuk mund të të falë as ty, sepse pa ty ajo është thjesht tokë. Qielli zhduket, yjet zhduken. Pa ty ajo është vetëm tokë – e errët, duke pritur për dikë. Duke pritur që dikush të vijë dhe të lulëzojë në qenien e saj, duke pritur që dikush ta lëshojë aromën e saj në lartësi.

A keni parë një grua pa dashuri dhe një të dashuruar? Ato janë të ndryshme; aroma e tyre është e ndryshme. Kur një grua është vetëm ajo ka trishtim rreth e rrotull: depresion, e vetmuar, në dëshpërim, vetëm në ankth. Në momentin që bie në dashuri ajo fillon të lulëzojë. Diçka hapet menjëherë. Atëherë ajo ka bukuri. Një grua jo e dashuruar zvogëlohet, mbyllet. Ajo mbyll dyert dhe dritaret. Nuk ka njeri që të presë – pse t’i mbash dritaret të hapura? Ajo fillon të jetojë në një lloj varri; ajo nuk është më e gjallë. Ajo fillon të vdesë, ajo bëhet vetëvrasëse. Vetëm mendjemprehtësia, nuk është e mjaftueshme. Disa poezi janë të nevojshme për të mbajtur ekuilibrin.

Dhe njeriu vetëm duket i humbur; ai nuk e di kush është. Në qoftë se nuk e sheh veten në sytë e një gruaje të dashur, ai kurrë nuk do ta dijë se kush është. Ai mund të vazhdojë të bëjë përpjekje për ndriçim dhe të vazhdojë të pyesë “Kush jam unë? Kush jam unë?” Dhe asnjë përgjigje nuk do të vijë – nëse ai nuk shikon në sytë e dashurisë. Vetëm atëherë ai do të pasqyrohet, vetëm atëherë në pasqyrë do ta shohë kush është. Gruaja i jep formë, substancë burrit, Gruaja e bën të vetëdijshëm se kush është. Me dashurinë e saj ajo krijon burrin. Ju, jo vetëm që jeni krijuar nga nëna juaj në barkun e saj, por ju jeni krijuar nga secila grua sa herë që dashuroheni. Kurdoherë që bini në dashuri gruaja ju jep formë, ngjyrë, ajo ju bën njerëzor. Përndryshe, burri do të ishte shumë barbar, i dhunshëm, agresiv, i paqartë. Por problemi është se të dy varen nga njëri-tjetri dhe të dy ndjehen të lënduar nga kjo gjë – pasi askush nuk dëshiron të varet.

Dhe kurdo që do të varesh nga dikush, nuk do të mund ta falësh. Do të hakmerresh, Kjo është arsyeja pse të dashuruarit vazhdojnë të luftojnë me njëri-tjetrin. Lufta nuk është gjë tjetër veçse ti që do të tregosh se “Unë jam akoma i pavarur” Lufta është vetëm për të ndjerë se “Unë jam akoma i pavarur. Nëse dua mund të largohem prej saj”. Po ashtu lufta është sepse gruaja mendon, “Unë nuk jam aq e varur prej tij. Unë ende mund të lulëzoj vetëm. Unë do të vazhdoj të jem e lumtur pa ty” Prandaj ata luftojnë, vetëm për të provuar pavarësinë e tyre. Por brenda pak orësh lufta mbaron dhe ata janë duke përqafuar njëri-tjetrin. Sepse në momentin kur fillojnë të ndahen nga njëri-tjetri, ata fillojnë të ndjehen të mbytur, të uritur, të etur. Ata fillojnë të humbasin çfarëdo që kishin.

Nxehtësia humbet, njeriu fillon të ndjehet i ftohtë. Dhe nëse nuk ka njeri që ta mbajë gruan, ajo fillon të ndjehet absolutisht e vetmuar. Nëse nuk ka dashuri, të gjithë jemi vetëm. Nëse dashuria nuk është e mundur, atëherë vetmia është e vërteta dhe duhet pranuar. Çdo burrë lejon fuqinë e grave mbi të. E megjithatë ai i reziston asaj. Kur pema merr kaq shumë ushqim nga toka, ajo bëhet e varur; nuk mund të mbetet e pavarur. Dhe e anasjella është e vërtetë. Është një fenomen i thjeshtë. Kur toka sheh gëzimin e vet, potencialin e saj duke u shprehur nga pema – gjethet e gjelbra dhe lulet e kuqe dhe degët e ngritura lart në qiell – që toka dëshironte gjithmonë, të kishte krahë dhe tani ata janë atje – si mund të mbetet toka e pavarur?

Burrë e grua ekzistojnë në një lloj ndërvarësie, të Pavarur, ata janë të uritur për tjetrin. Ndërvarësia është e vërteta – por atëherë pavarësia humbet. Nuk është rastësi që të gjithë murgjit e botës, në shekuj, kanë ikur larg nga gruaja. Gruaja përfaqëson botën. Ata duan të jenë të pavarur. Ky është një fenomen njerëzor, aspak personal. Gruaja nuk mund të ndjehet e lumtur pa një burrë. Pa një burrë ajo nuk mund të rrjedhë në ëndrra. Një njeri me iluzione është më tërheqës se një njeri i zakonshëm. Kjo është arsyeja pse gratë bien në dashuri me njerëz që kanë iluzione të mëdha për veten e tyre. Një njeri i zakonshëm është ai që nuk ka iluzione; asnjë grua nuk tërhiqet prej një burri të zakonshëm.

Një njeri me iluzione duket magjik. Ai ka magji, sytë e tij ndizen me diçka të panjohur, dhe kjo është dëshira e gruas. Ai ka ndjenjën e mundësisë – ajo ndjenjë e mundësisë i jep atij cilësinë e magjisë. Në natyrë: zogu me vallëzimin më të mirë dhe këngën më të mirë merr femrën më të mirë. Dhe kështu është rasti edhe me qeniet njerëzore. Vëzhgoni ndonjëherë se sa gra të bukura varen rreth muzikantëve, këngëtarëve dhe aktorëve? Ato menjëherë bëhen të tërhequra.

Si të dalim nga kjo vorbull

Do të duhet të futesh brenda. Ju nuk mund të dilni kaq lehtë – gjithçka ka një çmim. Hyni sa më thellë që të jetë e mundur. Nëse dilni jashtë dhe nuk jeni aq të pjekur sa të dilni, do të duhet të futeni përsëri. Kaloni tërë pjesën, shkoni deri në fund të saj. Ndërkohë vazhdo të meditosh dhe të shohësh fenomenin. Mos e merrni personalisht, nuk është personale, nëse e merrni personalisht, i keqkuptoni gjërat që nga fillimi. Është diçka midis burrit dhe gruas, asgjë midis jush dhe gruas suaj. Është është diçka midis energjisë mashkullore dhe energjisë femërore.

Vetëm shikojeni si një vëzhgues i shkëputur. Mos i fusni egot tuaja të vogla – ato janë të parëndësishme. Ato krijojnë rrëmujë, ato nuk ndihmojnë, nuk japin mirëkuptim. Vetëm shikoni se çfarë po ndodh me energjitë tuaja. Dhe, ngadalë ngadalë, që vetë meditimi do t’ju ndihmojë të mund të gjeni një grua brenda jush – ajo është atje. Nëse jeni burrë, atëherë i vetëdijshmi juaj është mashkullor, pavetëdija juaj është femërore. Nëse jeni grua, atëherë i vetëdijshmi juaj është femëror, pavetëdija juaj është mashkullore. Thjesht zhyteni thellë në pavetëdijen tuaj.

Vazhdoni të doni, vazhdoni të provoni gëzimet dhe mjerimet që sjell dashuria. Të gjitha janë të nevojshme për t’ju bërë të matur dhe të pjekur. Dhe ndërkohë vazhdo të meditosh. Të dyja këto procese, dashuria dhe meditimi, nëse vazhdojnë njëkohësisht, ngadalë ngadalë do t’ju bëjnë të vetëdijshëm. Dhe kur ndodh, atëherë takimi juaj i pavetëdijes dhe i vetëdijes, çon në një ndryshim, një ndryshim i përgjithshëm; cilësia juaj nuk është më e njëjtë. Atëherë akoma mund të doni një grua, por nuk është më një varësi. Akoma mund ta duash një njeri, por është thjesht një gëzim i pastër, është thjesht energji e tejmbushur. Ju keni aq shumë sa duhet t’i jepni dikujt.

Atëherë nuk do të luftoni me gruan ose burrin tuaj, sepse atëherë nuk ka asnjë çështje të luftës. Atëherë ju jeni dy njerëz të pavarur që ndani pavarësinë tuaj, duke i dhënë njëri-tjetrit nga liria juaj e pamasë. Atëherë nuk ndjeheni të lënduar, atëherë nuk mendoni se jeni bërë skllav. Atëherë ju mbeteni mjeshtër dhe ajo mbetet mjeshtër. Dhe askush nuk posedon askënd. I gjithë zotërimi zhduket.