Çfarë do të thotë të jesh grua? Kjo pyetje jeton në zemrën femërore që nga kohët e lashta kur për gruan ishte e thjeshtë të vepronte brenda fisit, grupit shoqëror ose familjes, kohët kur lidhja me Tokën, Ujin dhe Hënën pulsonte në harmoni me jetën dhe shpirtin që e pushtonte. Atëherë gruaja i gjente brenda vetes përgjigjet, sepse ia jepte vetë jeta, falë shembullit të grave të tjera dhe falë respektit që bota mashkullore tregonte kundrejt saj.

Gruaja drejtonte jetën e saj dhe të të tjerëve duke patur besim në intuitën e vet, në mençurinë e lindur; duke përshkuar rrugën e brendshme të diktuar nga vetë nëna e saj apo nga të gjithë nënat e tjera që kishin jetuar para saj. Njihte ritmet e tokës, mësimin e kafshëve, fuqitë shëruese të bimëve, ciklet e jetës, pranonte hapat e iniciacionit femëror me sinqeritet dhe përkushtim. Ardhja e gjakut, shtatzania dhe menopauza jetoheshin si momente të shenjta, momente në të cilat Hyjnia lidhej thellësisht me trupin dhe nëpërmjet trupit shfaqte fuqinë krijuese; fuqinë për të dhënë jetën.

Por çfarë ndodh sot kur gruaja i bën vetes një pyetje të tillë?

Duket sikur përballë kësaj pyetje gruaja fillon të ndiejë tingëllimin e një jehone të largët ku vërviten shumë zëra, por në momentin kur do të formulojë përgjigjen nuk gjen më fjalë, dhe ajo ndjenja e përkatësisë ndaj Universit rresht. E pra përgjigja ekziston, atje në shtresat e thella të psikikës, e mbuluar nga shekuj të tërë plot me rregulla, pengesa, konvencione, paragjykime, “edukate të mirë”. Nuk ka qenë veç bota mashkullore që e ka dëbuar botën femërore kaq larg, por dhe vetë gratë, tashmë aq të çrrënjosura nga vetja e tyre sa të mos njohin dot më forcat që i jepnin gjallëri, ndërkohë që përshtateshin me një model social sipërfaqësor dhe shtypës.

Lëvizjet feministe të kohëve të fundit kanë hapur disa rrugë, kanë shqyer me guxim dhe mllef kangjellat që pengonin lirinë sociale dhe barazinë e të drejtave, por kjo luftë e vrullshme nuk ka qenë në gjendje të rimëkëmbë farën e lashtë, dritën e lashtë, bukurinë e lashtë që çdo grua bart në vetvete (dhe kjo jo prej dobësisë, por sepse në asnjë luftë s’mund të ketë ekuilibër). Natyra femërore nuk është ajo e bindjes në heshtje, as ajo e të jetuarit një barazi që e mbyt shpirtin, por ajo e të jetuarit misterin që ndodhet në secilën grua; është ajo e mbështjelljes me Dritën e shpirtit, e kënaqësisë që rrjedh nga vetë kënga e saj.

Nuk është më e mjaftueshme fjala, kemi folur mjaft, nuk është më i mjaftueshëm veprimi, kemi vepruar mjaft. Duhet të JEMI, të jemi Gra, të jemi Dhuratë. Fjala “grua” fton simbolin e “dhuratës”. Por të “dhurosh” nuk do të thotë të japësh diçka me detyrim siç na kanë edukuar, nuk do të thotë të kërkosh atë perfeksionin që plotëson idenë që kemi krijuar për veten, ose që të tjerë kanë krijuar për ne duke na thënë “kështu është mirë”, “kështu duhet”. Të jesh dhuratë nuk do të thotë thjesht të japësh. Do të thotë të shndërrosh natyrën tënde femërore në një dhuratë, në atë pikë sa të bëhesh dritë për të tjerët në mënyrë plotësisht të natyrshme, pa u krenuar, pa u dukur, pa sforcim. Dritë që thjesht vjen së brendshmi, s’ke ç’ti bësh, ajo thjesht është aty për t’u shfaqur…

Femërorja nuk është feminizmi. Femërorja është “ajo prej nga ku vjen gjithçka”. Femërorja e do mashkulloren sepse është komplementare me të. Gruaja që është vërtetë grua e do burrin, ajo dashuron, ndjen kënaqësi, fal jetën, vuan, shëron, mbron, buzëqesh, krijon, dhuron. Nuk ndan kurrë, nuk largon, nuk i thotë kurrë burrit: unë jam më e mirë se ti, unë jam më shumë se ti, ose unë jam mirë edhe pa ty. Gruaja bashkon, beson, këmbëngul, pret. Gruaja ka durim dhe di të presë sepse e madhe është dashuria e saj…

Kur gratë takohen më njëra-tjetrën me qëllimin e përbashkët që të ndajnë bashkë një rrugë dijeje, me qëllimin të përvetësojnë sërish atë rrymën e shenjtë dhe instiktuale që përshkon qenien, ndodh diçka e çuditshme: perceptimi i zjarrit të brendshëm… Kur gruaja shpreh vetveten, lirisht, bashkë me gra të tjera, ngrihet një forcë jashtëzakonisht e ngrohtë, gjithëpërfshirëse, e ndritshme; një energji në gjendje të shkundë rregullat, ligjet, institucionet, sistemet, të shkojë përtej çdo limiti, të shkulë portat prek çeliku të ngritura në shekuj të tërë represioni, të sjellë në jetë zanën dhe shtrigën njëkohësisht. Dhe kjo mund të ndodhë pa britma, pa inate, mund të ndodhë me delikatesë dhe dashuri, me liri dhe respekt, sepse vetëm nëse gruaja i jepet vetvetes mund të ndiejë sa e madhe është fuqia që ka brenda…

Gruaja ka duar që prekin lehtë dhe fuqishëm, duar që janë në gjendje të thurin rrjeta të pafundme dashurie dhe durimi, mëshirimi dhe faljeje. Gruaja ka këmbë të mbështetura mirë mbi tokë për të marrë energjinë e Nënës Tokë dhe për t’ia shpërndarë të tjerëve, këmbë që dinë të ecin të ecin e të ecin për të gjetur të Vërtetat më të fshehta dhe që dinë më pas të kërcejnë për të shkëmbyer këto të vërteta me qiellin. Gruaja ka barkun që gjeneron, e mban, e ushqen dhe e lind jetën, ka barkun e ngrohtë dhe magjik i cili është zgjedhur posaçërisht për të mbartur farën e jetës.

Gruaja ka gjinjtë e butë që japin ushqim, ngrohtësi, prehje, përkëdhelje dhe gëzim, aty ku foshnja mund të gjejë përqafimin hyjnor që sapo ka humbur. Gruaja ka trupin që mund të këndojë jetën dhe kalimet e saj të vazhdueshme midis gëzimit dhe dhembjes, vdekjes dhe rilindjes, një trup që prej ngaherë e di që në këtë shkrirje të dy të kundërtave qëndron fuqia e Dritës së fshehur, ajo që bën për vete të dashurin, ushqen fëmijën, lind jetën fizike, psikike dhe shpirtërore çdo herë që është e nevojshme. Gruaja di, mjafton të dojë, të dijë, ajo di.

Gruaja në kohët e lashta kishte një marrëdhënie të drejtpërdrejtë me qeniet që popullojnë Universin. Kishte rolin e një “ure” midis materies dhe shpirtit. Merrte direkt nga shpirti frymëzimin, udhëzimet e nevojshme. Po flasim për gratë “muza” që përhapnin mes njerëzimit bukuri e kreativitet. Përmes gruas është krijuar e tërë ndërgjegjja shpirtërore e së shkuarës dhe vetë prirja drejt asaj që është e bukur dhe e mirë. Nga shekulli i IV p.e.s. (në Greqi, Egjipt, Romë) ndodhi një ndryshim: tek mashkulli filluan të rrjedhin forcat e fuqishme të racionalitetit që filluan të zëvendësojnë veprimin frymëzues të botës femërore. Pra, njerëzimi ndaloi së qeni i frymëzuar nga gratë dhe filloi të bëhej “racional”. E humbi kontaktin me hyjnoren për t’u bërë pjesë e veprimit të mendjes mashkullore.

Është momenti kur materializmi filloi të përhapej. Në të njëjtën kohë nisi dhe “rënia” sociale e gruas, e cila u mënjanua, u përçmua; u dhunua moralisht, fizikisht dhe u krahasua me të padrejtë me forcat e errëta (p.sh. shtrigat mesjetare). Gruaja filloi të pësonte supremacinë e mashkullit dhe e humbi lidhjen me hyjnoren.

Materializmi qe një fakt i nevojshëm në procesin e formimit të individit, por tani ka ardhur momenti që të shkohet më tej. Arsyeja pse qe i nevojshëm është e thjeshtë: njerëzimi duhej të ndërpriste lidhjen e tij me hyjnoren në mënyrë që të mund ta rithemelonte sërish atë në mënyrë të vetëdijshme. Nëse njerëzit do të kishin vazhduar të udhëhiqeshin nga një botë shpirtërore që vepronte nëpërmjet femërores, nuk do ta kishin fituar kurrë formën e tyre si individë të pavarur dhe do të kishin mbetur qenie të drejtuara nga “qielli” në mënyrë automatike. Nëna e kozmosit i jepte udhëzimet botës femërore e cila më pas ia transmetonte shoqërisë njerëzore.

Ky ishte në të vërtetë “matriarkati”: ndërtimi dhe drejtimi i ndërgjegjes morale njerëzore sipas indikacioneve që vinin nga bota shpirtërore. Një lloj edukimi okult nëpërmjet femërores. Mbërritja e “patriarkatit” ndërpreu komunikimin dhe mundësinë e “stërvitjes” drejtpërdrejt nga kozmosi shpirtëror. Njeriu u “çlirua” nga ligjet hyjnore por u shndërrua, në të njëjtën kohë, në një qenie më të vetmuar e të braktisur ndaj vetvetes. Kjo vetmi e shtyu të krijonte simulakra të Perëndive në botën fizike. Koha e “matriarkatit” është e krahasueshme me një kohë kur njerëzimi ishte akoma fëmijë, i papërgjegjshëm, i paaftë për autonomi: ajo që drejtonte ishte bota shpirtërore. Koha e “patriarkatit” është koha e adoleshencës së njerëzimit, ku hyn në skenë një rebelim që nxit individët të dëgjojnë impulset e tyre, nevojat e tyre të brendshme, në vend që të marrin udhëzime shabllone nga shpirti.

Sot jemi në shekullin e XXI dhe njerëzimi mund të quhet në moshë të pjekur, është “maxhoren” tashmë. Nuk mund të cilësohen kohët e lashta si më të mira se sot: nuk mund të thuhet se fëmijëria është më e mirë se adoleshenca apo pjekuria. Janë të gjitha “faza” të jetës që shërbejnë për të ndërtuar individin. Kur rritemi nuk mund të kthehemi më mbrapa. Thjesht shihet e shkuara si një periudhë e nevojshme për rritjen tonë. Në të ardhmen nuk do të kemi më një kozmos që udhëheq njerëzimin në mënyrë të drejtpërdrejtë. As matriarkat as patriarkat.

Por do të kemi meshkuj dhe femra të vetëdijshëm për rolin e tyre në të shkuarën, dhe të aftë për të ecur së bashku gjatë rrugës për në vendin nga ku vijmë të gjithë: rrugës drejt shtëpisë së vërtetë, duke marrë me vete frytin e punës së kryer së bashku; punës që do të zhvillojnë në bashkëpunim të vetëdijshëm me qeniet e botës shpirtërore. Kur thuhet që femra duhet të “ngrihet” sërish kuptimi është ai i rikthimit të shkëlqimit të lashtë, i aftësisë së saj për tu frymëzuar serish nga ligjet shpirtërore estetike dhe morale. Këto aftësi të humbura mund të rifitohen nëpërmjet një procesi njohjeje të vetvetes. Në këtë mënyrë ajo mund ta tërheqë mashkullin jashtë materializmit nëpërmjet forcës së frymëzimit dhe Shpresës. Roli i mashkullit do të jetë ai i gatishmërisë së pranimit të përmbajtjes femërore, duke i dhënë asaj një formë. Gruaja është Forca, burri është Forma.

Femërorja dhe fazat e hënës

Çdo grua ruan brenda vetes një perëndeshë dhe mijëra shfaqje të saj. Kjo karakteristikë e femërores na shoqëron ngaherë, gruaja me fuqinë e saj të plotë mishëron hyjnoren femërore në çdo aspekt. Trupi ynë është i lidhur ngushtë me fazat hënore të përmuajshme, jemi si binjaket tokësore të Hënës dhe mund të pasqyrohemi në dritën e saj për të njohur veten, pra brenda nesh ndodhet kjo hyjneshë e mrekullueshme që është Një e vetme por në të njëjtën kohë e shumëfishtë. Perëndeshat në trini janë adhuruar gjithmonë, Isida, perëndesha egjiptiane që ruante në vetvete fytyrën e vashës, të Nënës dhe të plakës.

Akoma përpara Isidës, në Egjipt adhurohej Maat, perëndeshë e paraqitur me tre koka (koka e parë është ajo e Maat, e dyta përfaqëson Hathor dhe e treta është Nekhbet, perëndesha hutë), dhe ndoshta përfaqësuesja më antike e perëndeshës Nënë e pranishme në të gjithë paleolitin. Arahita, perëndesha persiane e pjellorisë, bënte pjesë dhe ajo në një trini (Ahura, Mazda, Anahita); Allat, Al Uzza dhe Manat përbënin trininë e perëndeshave të gadishullit arabik.

Domethënia e trinisë tek perëndeshat mund të kërkohet në rrugëtimin që bën Hëna çdo muaj (Hënë e re, Hënë e plotë, Hënë e zezë), perëndeshat hënore ashtu si ne gratë mishërojnë pra të tre aspektet e Hënës. Nëse për fazën e Hënës se plotë, pra të Nënës, mund ta njohim veten mjaft mirë tek Hëna, jo vetëm si nëna fëmijësh biologjikë por edhe si nëna bartëse të kreativitetit në shumë nivele, gjejmë më shumë vështirësi të njohim veten në fazat e Hënës së re dhe të zezë.

Perëndeshat që përfaqësojnë aspektin e plakës na udhëheqin drejt mençurisë, Hekate, ndoshta ajo që me karakteristikat e saj mishëron errësirën që mbizotëron në fazën e hënës së zezë. Hekate nuk është veç shtriga e keqe, shoqëruesja për në botën e të vdekurve, por është dhe rojtarja e dyerve ajo që jep dritën hyjnore. Pra një Plakë që na pret në udhëkryqet e jetës tonë për të na pëshpëritur një këshillë të mençur, për të na hapur një derë të re duke mbyllur atë të vjetrën. Faza e Hënës së Zezë për të gjithë periudhën pjellore të jetës së gruas përfaqësohet nga gjaku, pra transformimi, lëshimi i të vjetrës për t’u hapur ndaj të resë.

Edhe ndaj aspektit të vashës, Hëna e virgjër, qasja jonë si gra rezulton e vështirë. Si mund ta jetojmë atë kur nuk jemi më vasha? Le të provojmë ta zgjerojmë konceptin e Virgjërisë, të provojmë të kuptojmë çfarë do të thotë Perëndeshë e Virgjër, dhe të njohim brenda vetes këtë aspekt të Hënës që është po aq i rëndësishëm dhe plot magji. Nuk do ta kërkoj këtë koncept tek perëndeshat greke (Hestia, Athina, Artemisa) që sipas mendimit tim janë tashmë të “kontaminuara” nga një vizion jo i vërtetë i domethënies së vetë fjalës; do t’ju çoj drejt mitit antik të perëndeshës Anahita, nëna e Mitrës, shumë e ngjashme me një “mit” shumë të afërt me ne. Anahita, perëndeshë e pjellorisë dhe e ujrave, ishte nëna e Mitrës (një perëndi persiane). Si mundet një nënë të jetë e Virgjër? Mund të flas për Partenogjenezën, mund të radhis disa teori mbi këtë çështje, por preferoj të rishikoj domethënien e fjalës Virgjëri.

Gruaja e virgjër për botën moderne është ajo që nuk ka patur kurrë një marrëdhënie seksuale të plotë dhe që ruan të paprekur membranën (Himeni) që ndodhet në hyrje të Vaginës. Virgjëri është dhe sinonim i pastërtisë, po çfarë ishte gruaja e Virgjër për botën arkaike? Pse nënat e burrave që do të përfaqësojnë Zotin në Tokë janë të virgjëra? Sipas një teorie që lidhet me konceptin e Virgjërisë së perëndeshave greke (Athina, Hestia dhe Artemisa) bëhet fjalë për një gjendje Pavarësie; Perëndesha e Virgjër i përket vetvetes, por kjo teori nuk më kënaq. Vetë Athina lind prej kokës së Zeusit dhe në këtë këndvështrim ajo nuk është e pavarur përderisa i përket pjesërisht atij që e krijoi, një perëndi mashkull.

Çfarë fsheh në të vërtetë kjo fjalë që përdoret kaq shpesh në antikitet dhe që karakterizon në mënyrë hyjnore një figurë femërore? Nëse nisemi nga analiza e fjalës, e Virgjër vjen nga Virgo (lat.) me rrënjën Vir që karakterizon një cilësi mashkullore (lat. Virile, mashkullore), forcën, zotërimin e plotë e të qenit mashkull. Po sikur e Virgjër të jetë thjesht femërorja e Vir? Perëndesha e Virgjër sipas këtij interpretimi është një grua e fortë, me tipare femërore, që zotëron plotësisht trupin dhe psikikën e vet, pra e lirë nga zotërimi mashkullor por jo e paprekur nga mashkulli, dhe as më pak ajo që krijon jetën pa u bashkuar me burrin (Pratenogjeneza).

Esther Harding pohon se Virgjëri do të thotë “Njësh me veten”, koncept, edhe ky që është keqkuptuar. Virgjëresha e shenjtë arkaike është njësh me veten por nuk heq dorë nga mashkulli, përkundrazi. Është ajo që falë njohjes së thellë të vetes është në gjendje të mirëpresë mashkullin dhe bashkë me të të zgjojë energjinë krijuese të jetës. Pra krijimi prej Virgjëreshave nuk ndodh përmes Partenogjenezës por ndodh si Krijim Hyjnor (të sjellësh në jetë birin e Zotit do të thotë të jesh Nënë Hyjnore) përmes portës së shenjtë (Himeni), porta ku pushon energjia e krijimit e përgjumur (Kundalini). Eva bëhet grua kur njeh gjarprin (kundalini rafigurohet gjithmonë si një gjarpër që fle në çakrën e dytë). Eva, pra, shndërrohet në rojtaren e Kopshtit të Shenjtë të Edenit dhe i hap derën Adamit (në hebraisht Adam do të thotë njerëzim dhe jo mashkull). Ajo është si Kore që njeh misteret e femërores (errësira, bota e nëndheshme) dhe hap rrjedhën e Tokës drejt Qiellit.

Vetë Dakinat (hyjnitë femërore në budizëm) janë ato që “vallëzojnë në qiell” sepse kanë fituar njohjen e fuqisë së magjishme që çdo grua zotëron. Virgjëresha është ngahera nënë e Perëndisë (Maria-nëna e Jezusit, Isida-nëna e Horusit, Anahita-nëna e Mitrës) sepse është nëpërmjet asaj që njeh fuqinë e zgjimit të energjisë femërore që materia shndërrohet në Dritë. Pra, Virgjëreshat nuk ishin ato që se njihnin burrin por ato që i hapnin derën mashkullit (materies) dhe bashkë me të i jepnin jetë Krijimit.

Jemi Virgjëresha, që e rinovojnë Virgjërinë e tyre, perëndesha të diturisë e vetëdijes, kur shohim barkun tonë si kupë të shenjtë ku dimë të përziejmë të kundërtat duke krijuar birin hyjnor. Ndoshta ky mund të duket si një qëndrim pa respekt për çka është e shenjtë, por qëllimi im është krejt e kundërta. Nëpërmjet eliminimit të “ndryshkut” që ka mbuluar (me qëllim ose jo) një nga fytyrat e shenjta të femërores, do të doja të rishfaqej domethënia origjinare e një atributi hyjnor. Në këtë mënyrë çdo Nënë është dhe Virgjëreshë, çdo grua mund të jetë dhe Nënë, dhe forma e parë e energjisë femërore është ajo që ekziston në vetvete, porta nga lind bota, në të cilën njerëzimi (Adam) takon gjarprin e diturisë dhe të zgjimit.

Përgatiti: Kamela Guza