Filozofia dhe Mësimet e Mistikëve të Pashfaqur

Ka libra që i lexon dhe i harron. Ka libra që i lexon dhe i ndjen. Dhe pastaj ka libra që nuk janë shkruar për t’u lexuar, por për t’u përjetuar. Për t’u zhdukur brenda tyre, si një pikë uji që bie në det.

“Libri i Mirdadit” është një thirrje e heshtur për të kujtuar veten.
Një libër që nuk flet me fjalë, por me hapësira midis fjalëve. Që nuk tregon rrugën, por të heq tokën nga poshtë këmbëve. Që të mos ecësh më, por të fluturosh përbrenda.

Ky libër është një gur i rrallë, një diamant i vetëdijes së pastër, një kujtesë e artë për ata që kanë harruar prej kohësh se kush janë.

Mirdadi – Zëri që s’është i botës, por i përjetësisë

Në thelb të librit, qëndron një mësues i mistershëm – Mirdadi – që shfaqet në një manastir të izoluar, një Arkë që ruan një sekret të lashtë. Por ai nuk sjell dije, ai kujton atë që ka qenë gjithmonë aty – të fshehur pas mureve të mendjes dhe dëshirës. Ai nuk i mëson dishepujt e tij përmes dogmave, por përmes një zbrazjeje të plotë të të gjithë asaj që ata mendojnë se dinë.

Mirdadi nuk është thjesht një personazh – ai është gjendja më e lartë e vetëdijes, që flet përmes një trupi të përkohshëm, por me zë të përjetshëm. Ai është ai zë që ndonjëherë të flet në heshtje, kur gjithçka tjetër hesht. Ai është zëri që të thotë: “Mos shiko jashtë, gjithçka është brenda.”
Ai është kujtimi që kthehet pas mijëra vitesh harrese dhe të fton në shtëpi.

Mirdadi nuk është një figurë historike. Ai është një simbol, një zë i përjetshëm që vjen nga ajo që Osho e quan “qenia e padukshme”. Në libër, ai paraqitet si një mësues që arrin në një manastir të vjetër për të ndriçuar dishepujt që kërkojnë Zotin nëpërmjet zakoneve dhe strukturave të vdekura.

Por Mirdadi nuk u jep atyre një fe të re. Ai nuk i mëson rituale të tjera. Ai i çliron nga të gjitha format, i çliron nga frika e kohës, nga iluzioni i ndarjes dhe nga errësira e mendjes. Ai nuk predikon: ai kujton. Rruga e Mirdadit është thelbësisht mistike në kuptimin e saj më të thellë.

Mirdad thotë: “Frika ndërton murin e hapësirës; frika krijon rrotën e kohës. Vetëm ai që çlirohet nga frika mund të jetë i përjetshëm.”

Kjo është një përmbysje sepse Bota jonë ndërtohet mbi frikë. Ne dashurojmë nga frika e vetmisë. Kërkojmë sukses nga frika e dështimit. Edhe Zotin e adhurojmë nga frika e dënimit. Por Mirdadi na fton në një tjetër mënyrë të qenies – një jetë përtej frikës, përtej kohës, përtej limiteve.

Arka si simbol i vetëdijes së brendshme

Ngjarjet ndodhin në një vend të quajtur Arka – jo një vend fizik, por një hapësirë mistike ku e vërteta mund të dëgjohet. Arka nuk është ndërtuar për të shpëtuar trupat, por për të ruajtur farën e vetëdijes së pastër, si një vend ku bota nuk ndërhyn, ku zhurma e egos nuk depërton, ku vetëm qetësia ka fjalën e fundit.

Mirdadi mbërrin në Arkë jo si i huaj, por si kujtesa e harruar. Ai vjen për të rizgjuar, jo për të mësuar. Ai nuk ka nevojë të bindë, sepse vetë praninë e tij nuk e mban dot as mendja, as logjika.

Arka simbolizon strehën shpirtërore, një vend ku ndodh vdekja e iluzionit dhe lindja e vetëdijes. Është si një dimension i largët që të thith dhe të zhvesh nga gjithçka që mban veten të lidhur me botën: emrin tënd, pozicionin, opinionet, frikën dhe dëshirat.

Mirdadi flet për një transformim të thellë: “Do të vdesësh për të gjitha ato gjëra për të cilat ishe mbërthyer… që të mund të jetosh për të gjitha ato gjëra që nuk guxove të shpresoje.”

Jetë për të vdekur apo vdekje për të jetuar?

Kjo është një nga pyetjet më të thella që ngrihen nga ky libër: Të jetosh për të vdekur… apo të vdesësh për të jetuar? Kjo nuk është një lojë fjalësh. Është një udhëkryq ekzistencial. Një thirrje nga thellësia e qenies, që të ndalosh dhe të përballesh me natyrën e iluzionit që e quajmë jetë.

Shumica e njerëzve jetojnë për të vdekur. Ata ecin si në gjumë, të përgjumur nga iluzioni i përditshmërisë. Ata mendojnë se jetojnë, por në të vërtetë vdesin çdo ditë, sepse gjithçka që bëjnë i përket kohës, humbjes, kalimit. Ata nuk ndalojnë kurrë të shikojnë, të dëgjojnë, të prekin thellësisht. Në botën moderne, cdo ditë është një hap drejt plakjes, një kapitull më afër harresës. Jetojmë në funksion të trupit, të reputacionit, të suksesit dhe të trashëgimisë. Dhe megjithatë, të gjitha këto zhduken si pluhur para vdekjes.

Ky lloj jetese është robëri ndaj kohës dhe frikës. Njeriu i zakonshëm i druhet vdekjes, sepse nuk ka jetuar kurrë me të vërtetë. Ai nuk ka njohur asnjëherë atë që është përtej emrit, përtej mishit, përtej kujtesës. Njerëzit jetojnë për të mbajtur emrin, statusin, pasurinë, trupin – por e dinë se asnjëra prej tyre nuk do të shpëtojë. E megjithatë, jetojnë me frikën e vdekjes, duke harruar se çdo frymëmarrje e tyre është një hap më afër saj.

Të jetosh për të vdekur… apo të vdesësh për të jetuar?

Kjo nuk është një lojë fjalësh. Është një udhëkryq ekzistencial. Një thirrje nga thellësia e qenies, që të ndalosh dhe të përballesh me natyrën e iluzionit që e quajmë jetë.

Por Mirdadi na fton në një tjetër rrugë: Vdis – që të mund të jetosh për herë të parë.

Jo vdekje fizike, por vdekje e asaj që nuk je: egoja, krenaria, kujtesa, emri, identiteti fals. Vdis nga mendimet e kota, nga emocionet që nuk janë të tuat, nga historia jote që të rëndon si një zinxhir. Vetëm kur e braktis veten e rreme, mund të rilindësh si dritë e pastër.

Ai thotë: “Ai që nuk ka vdekur në ego, është ende i verbër, sado të ketë parë. Dhe ai që nuk ka vdekur në dëshira, është ende i uritur, sado të ketë ngrënë.”

Vdis për të jetuar.

Rruga tjetër, ajo e të urtit, është e fshehur dhe e vështirë: Kjo nuk nënkupton vetëvrasje, por shkatërrim të iluzionit që quajmë “vetja”. Të vdesësh në këtë mënyrë është të çlirohesh nga egoja, nga kontrolli, nga dëshira për të qenë dikush. Është të dorëzohesh në misterin e asaj që je në thelb, pa emër, pa formë, pa kohë.

Mirdadi e quan këtë “Vdekja që lind jetën” dhe thotë: “Vdisni, o ju të verbër dhe të shurdhër, që të mund të shihni dhe dëgjoni.”

Kjo është një thirrje e fuqishme: Vdis nga verbëria, që të shohësh. Vdis nga shurdhëria, që të dëgjosh. Sepse vetëm përmes kësaj vdekjeje mistike mund të lindë shikimi i brendshëm, mund të dëgjosh zërin e jetës që kurrë nuk pushon.

Dije që zbraz mendjen

Në botë ka dije që shton informacione. Por fjala e Mirdadit është zjarr që djeg iluzionet. Ai nuk të jep diçka për të mbajtur, por të zhvesh nga gjithçka që s’të përket. Ai nuk të ndihmon të ndërtosh një “vetvete më të mirë”, por të ndihmon të kuptosh se vetvetja nuk ekziston – vetëm Drita është reale.

Ai thotë:

• “Kini kujdes nga mendimet tuaja – sepse janë hije.
• Kini kujdes nga dëshirat – sepse janë lypës.
• Kini kujdes nga frikërat – sepse janë gënjeshtarë.
• Por mbi të gjitha, kini kujdes nga dituria juaj – sepse është padituria më e thellë.”

Mirdadi nuk ndjek. Ai nuk ka dogma, nuk ka predikime, nuk ka gjykime. Ai nuk të thotë çfarë është e drejtë apo e gabuar. Ai zbraz, jo nga mëkatet, por nga iluzionet. Ai nuk ndihmon që të bëhesh më i moralshëm, por që të çlirohesh nga vetë koncepti i moralit, që të jesh i vërtetë, spontan, i pafajshëm si dielli, si era, si dashuria e pastër.

Koha dhe Kujtesa: Burgu i Njeriut

Një nga mësimet më thelbësore të Mirdadit është ideja që koha është burgu më i madh i njeriut. Ai thotë:

“Kohë është udhëheqësi yt i verbër, rojtari yt dhe shkopi yt. Ju jeni të burgosurit e Kohës.”

Sipas tij, mendja njerëzore është e mbërthyer në të kaluarën dhe të ardhmen, dhe në këtë ngërç, ajo harron të jetojë në të vetmen hapësirë të gjallë: të Tashmen. Koha, për Mirdadin, nuk është realitet. Ajo është një mashtrim i ndërtuar nga kujtesa dhe dëshira.

Kjo na çon te mësimi i parë i fuqishëm për lexuesin: nuk ka shpëtim për shpirtin për sa kohë që ai nuk çlirohet nga identiteti që vetë kujtesa ka ndërtuar. Ne nuk jemi historia jonë. Ne nuk jemi plagët tona. Ne nuk jemi as ëndrrat e së nesërmes.

Fjala: Mjeti i Shpëtimit dhe i Zgjerimit

Mirdadi flet shumë për fuqinë e fjalës — por jo siç e kuptojmë zakonisht. Fjala, për të, është shprehja e vetë dritës.

“Ruaje mirë Fjalën tënde; ajo është një brisk në gojën tënde.”

Në traditat mistike, fjala ka qenë gjithmonë e shenjtë: “Në fillim ishte Fjala…” Por Mirdadi na paralajmëron se fjala e papastër, fjala që lind nga frika ose ego, është helm. Vetëm fjala që lind nga heshtja është shëruese.

Në këtë kontekst, libri fton lexuesin të rimendojë mënyrën si flet, si mendon, si i përkufizon gjërat. Sepse, siç thotë Mirdadi, të gjitha fjalët janë perde mbi realitetin.

Dashuria që nuk ka tjetër

Mirdadi nuk flet për dashurinë si emocion, as si lidhje. Ai e përshkruan dashurinë si vetë substancën e ekzistencës, si vetë natyrën e Hyjnores.

“Dashuria është Ligji i Zotit. Ti jeton që të mësosh të duash. Ti do, që të mësosh të jetosh.”

Kjo dashuri nuk ka tjetër. Nuk është për dikë dhe për tjetrin. Ajo nuk zgjedh, nuk pranon kushte, nuk lidhet me kohë apo formë. Është një gjendje.

Në një botë ku dashuria është bërë kontratë, Mirdadi na kujton dashurinë si unitet — jo vetëm mes njerëzve, por mes çdo gjëje që ekziston.

Vetëdija dhe Kthimi në Burim

Mësimet e Mirdadit janë të gjitha të përqendruara në zgjerimin e vetëdijes. Ai nuk u jep dishepujve përgjigje; ai i thërret të shikojnë përtej vetes që besojnë se janë.

Ai flet për Dritën që është në çdo njeri, për një Zot që nuk është jashtë nesh, por në thellësinë më intime të çdo qenieje. Zoti nuk është një figurë për t’u adhuruar, por një vetëdije për t’u zbuluar.

“Zoti është shoqëruesi yt më i afërt, më i pranishëm dhe më besnik, sepse Ai është jeta brenda teje.”

Thirrje për ata që janë gati të humbin

Ky libër nuk është për këdo. Ai nuk është për ata që kërkojnë ngushëllim, as për ata që duan përgjigje të thjeshta. Ai është për ata që kanë guximin të shkatërrojnë gjithçka, për të zbuluar një të vërtetë që nuk varet nga askush, as nga Zoti, as nga feja, as nga librat.

Ai është për ata që ndjejnë një mall pa emër. Për ata që e duan Zotin, por nuk dinë si ta gjejnë. Për ata që e kanë kuptuar se nuk ka Zot jashtë, nëse nuk ndizet nga brenda.

Procesi i vdekjes së brendshme – një udhëtim në faza

Në rrugën e Mirdadit, kjo vdekje ndodh në shtresa:

1. Humbja e Emrit – Ku fillon të kuptosh që nuk je ai që të quajnë. As kombësia, as feja, as historia jote nuk janë esenca jote.
2. Humbja e Kujtesës – Ku e kupton që kujtimet janë vetëm mbetje të një filmi që ka kaluar, por nuk je ti skenari i atij filmi.
3. Humbja e Frikës – Sepse vetëm kur nuk ke asgjë për të humbur, je i lirë të jesh.
4. Humbja e Kohës – Ku fillon të jetosh në përjetësi, në këtë moment të vetëm, në tani-në.

Libri i Mirdad nuk është thjesht një tekst për t’u kuptuar. Është një manual për shpërbërje. Ai flet për një jetë ku ti zhdukesh, por prania jote ndriçon më shumë se kurrë. Ky është mesazhi për njeriun e ri: Mos ki frikë të vdesësh. Ki frikë të jesh në jetë dhe të mos jetosh kurrë.

Dritë nga errësira – për ata që shohin me zemër

“Zemra që nuk është thyer, nuk mund të mbajë të Pafundmen. Mendja që nuk është heshtur, nuk mund të dëgjojë Fjalën. Qenia që nuk është zbrazur, nuk mund të mbushet.”

Në fund, Mirdadi nuk të lë me më shumë fjalë, por me më pak. Nuk të jep më shumë siguri, por më shumë hapësirë. Ai nuk të jep përgjigje, por një heshtje që zgjidh çdo pyetje. Dhe nëse pas leximit të këtij libri ti ndihesh bosh, i heshtur, i lehtë – dije se je në rrugë të mbarë.

Në një kohë kur shumë shqiptarë janë duke u kthyer drejt meditimit, shpirtërores dhe vetë-zhvillimit, Mirdadi sjell një alternativë autentike dhe të papërkthyeshme me fjalë të thjeshta.

Ai nuk është libër për t’u kuptuar – është për t’u jetuar. Për të ndjerë thellë mësimet e tij, medituesi duhet të jetë gati të heshtë, të mos mbajë më asnjë ide, as për veten, as për Zotin, as për jetën. Ai është një udhëtim për të të kthyer drejt vetes. Një rrugë pa hartë, pa kohë, pa mure. Një rrugë që nuk të çon askund tjetër, përveçse këtu. Dhe këtu, sipas Mirdadit, është gjithçka, është një vend ku nuk ka më “unë” dhe “ti”, por vetëm qenie që shndrisin si pasqyra të së njëjtit Burim.

“Libri i Mirdad” nuk është një libër. Është një pasqyrë për shpirtin. Dhe si çdo pasqyrë e vërtetë, ajo nuk të tregon fytyrën që ti njeh – por atë që ke harruar plotësisht.