PYETJE. A mund të ndihmojë hidhërimi një njeri për të arritur një gjendje më të lartë vetëdije?

PËRGJIGJE. Jo, asnjë tronditje e izoluar nuk mund të ndihmojë, sepse ka shumë lidhje që na mbajnë në gjendjen tonë të tanishme. Është e rëndësishme të kuptohet se janë të nevojshme mijëra goditje dhe për vite me radhë. Vetëm atëherë mund të thyhen fijet dhe njeriu të bëhet i lirë.

PYETJE. Si mund të ekzistojë vuajtja e vërtetë, nëse thoni se qendra emocionale nuk ka një pjesë negative?

PËRGJIGJE. Në përshkrimin e njeriut në këtë sistem, ndeshesh me pamundësinë për t’i përshkruar gjërat siç janë: ato mund të përshkruhen vetëm përafërsisht. Është njësoj si në hartat në shkallë të vogël, ku madhësia relative e gjërave nuk mund të tregohet. Në disa raste, në përshkrimin e makinës njerëzore, dallimet janë aq të mëdha sa është më mirë të thuhet që diçka nuk ekziston fare sesa të thuhet që një gjë është e madhe dhe një tjetër e vogël. Kjo i referohet qendrës emocionale. Ka emocione që nuk janë negative, por shumë të dhimbshme, dhe ka një qendër për to, por ajo zë një pjesë aq të vogël në krahasim me emocionet negative që nuk janë të vërteta, sa është më mirë të thuhet që qendra emocionale nuk ka pjesë negative.

PYETJE. Si mund ta shpjegoni sasinë e madhe të vuajtjeve që ekzistojnë në botë?

PËRGJIGJE. Kjo është një pyetje shumë interesante. Nga këndvështrimi i punës, është e mundur të gjendet të paktën një formë logjike për zgjidhjen e këtij problemi. Në jetën organike njeriu duhet të konsiderohet si një eksperiment i Laboratorit të Madh. Në këtë laborator bëhen të gjitha llojet e mundshme të eksperimenteve dhe ato duhet të bëhen nëpërmjet vuajtjes për të shkaktuar një lloj fermentimi. Në njëfarë mënyre, vuajtja është e nevojshme për këtë; të gjitha qelizat e këtij eksperimenti duhet të vuajnë, dhe për këtë arsye prirja e tyre është të shmangin vuajtjen, të kenë sa më pak ose të ikin prej saj. Nëse disa nga këto qeliza thyejnë këtë prirje dhe pranojnë vuajtjen në mënyrë vullnetare, ato mund të çlirohen prej saj dhe të bëhen të lirPërgjigje. Vuajtja, vullnetare, mund të bëhet punë studimi. Asgjë nuk është më e vështirë dhe në të njëjtën kohë asgjë nuk mund të krijojë aq shumë forcë sa vuajtja vullnetare. Ideja e zhvillimit është të krijojë një forcë të brendshme, se si mund të testohet një njeri pa vuajtje? Nga një këndvështrim, e gjithë jeta organike ekziston për qëllime planetare. Nga një këndvështrim tjetër, ajo ekziston vetëm për ata që shpëtojnë. Pra, ajo nuk ekziston vetëm për të ushqyer hënën. Kjo vuajtje është produkti më i lartë dhe pjesët e tjera janë thjesht nënprodukte; më i larti është gjithmonë më i rëndësishmi.

Jemi larg nga të kuptuarit e idesë së vuajtjes, por nëse kuptojmë se gjërat e vogla mund të arrihen me vuajtje të vogla, dhe të mëdhatë me vuajtje të mëdha, ne do ta kuptojmë se ajo do të jetë gjithmonë proporcionale. Por duhet të kujtojmë një gjë — ne nuk kemi të drejtë të shpikim vuajtje. Gjithashtu, njeriu ka të drejtë të pranojë vuajtje për veten e tij, por nuk ka të drejtë ta pranojë atë për të tjerët. Sipas pikëpamjeve të tij për jetën, ai ndihmon njerëzit e tjerë, por duhet të kuptohet që ndihma nuk mund të zvogëlojë vuajtjen, nuk mund të ndryshojë rendin e gjërave.

PYETJE. A nuk duhet të punojë dikush për lehtësimin e vuajtjes?

PËRGJIGJE. Sa më shumë që të mundet, por ka vuajtje që mund të lehtësohet dhe vuajtje që nuk mund të lehtësohet sepse varet nga shkaqe më të mëdhPërgjigje. Njerëzit në gjumë duhet të vuajnë; ndoshta ka një qëllim të madh kozmik në këtë vuajtje, sepse vetëm vuajtja mund t’i zgjojë ata përfundimisht. Nëse ata mund ta rregullojnë jetën e tyre në mënyrë që të jenë të lumtur dhe të kënaqur në gjumë, ata kurrë nuk do të zgjohen. Por e gjithë kjo është vetëm bisedë, sepse sido që të jetë, nuk mund të ndryshohet.

PYETJE. A ka një sasi të caktuar vuajtjeje për t’u mbajtur në botë?

PËRGJIGJE. Me shumë gjasa, për qëllimet e evolucionit të mundshëm, të gjithë duhet të rrethohen nga mundësi të mëdha vuajtjeje. Evolucioni varet nga qëndrimi i njeriut; nëse ai e pranon vuajtjen dhe përpiqet të mos identifikohet me të. Mund të jetë që i gjithë ky ligj është krijuar në mënyrë që ai të bëhet më i fortë, sepse forca mund të krijohet vetëm nga vuajtja.

PYETJE. A është mirë që një person të vuajë për një tjetër?

PËRGJIGJE. Askush nuk mund të vuajë për një tjetër; nëse unë kam dhimbje dhëmbi, nuk do të më zbutet nëse dhe ti ke dhimbje dhëmbi, emocionet po ashtu.

PYETJE. Thoni se njeriu është një eksperiment?

PËRGJIGJE. Njeriu është krijuar posaçërisht për evolucion — ai është një eksperiment i veçantë i krijuar për vetëzhvillim. Çdo njeri është një eksperiment, jo të gjithë njerëzit.

Tani duhet të kthehemi te gjërat praktike dhe studimi i punës personale. Është e nevojshme të kuptohet përgjegjësia në punën personale, sepse kur një njeri fillon të kuptojë diçka, të formulojë dëshira të caktuara në lidhje me punën, përgjegjësia e tij ndaj vetes rritet. Sa më shumë të kuptojë dikush, aq më e madhe është përgjegjësia e tij, sepse nëse dikush nuk di asgjë dhe nuk përpiqet të punojë, nuk mund të bëjë një gabim serioz. Por kur dikush fillon të punojë, mund të mëkatojë kundër punës, për të thënë kështu; dhe kur një njeri bën gabime, mund ta ndalojë punën e tij personale. Pra, përgjegjësia e tij fillon sapo ai fillon të punojë, dhe duhet të kuptohet që kjo përgjegjësi është shumë e madhe, sepse çdo gjë llogaritet: çdo gjë që dikush thotë ose bën, çdo gjë që nuk thotë ose nuk bën, çdo gjë llogaritet dhe është për ose kundër dikujt. Nuk është një veprim arbitrar: është kështu në natyrën e vet të gjërave. Gjërat vetë e bëjnë të tillë.

Për të bërë diçka, për të arritur diçka është e nevojshme të punosh në shumë linja njëkohësisht, përndryshe ngec. Nëse humbet një ose dy linja, duhet të kthehesh dhe të fillosh përsëri nga fillimi; nuk mund të zgjedhësh se në cilat linja do të punosh. Supozojmë që duhet të punosh në pesëdhjetë linja dhe heq dorë nga tre linja që nuk të pëlqejnë dhe punon në dyzet e shtatë. Atëherë, herët ose vonë, duhet të kthehesh dhe të fillosh përsëri nga fillimi në të gjitha pesëdhjetë linjat, sepse pas një kohe dyzet e shtatë linjat nuk mund të të çojnë më tej. Me ato linja nënkuptoj përpjekjen për të kujtuar veten, përpjekjen për të mos u identifikuar, për të mos shprehur emocione negative dhe kështu me radhë. Supozojmë që njeriu përpiqet të mos shprehë emocione negative, por nuk përpiqet të kujtojë veten. Pas një kohe, të gjitha përpjekjet e tij për të mos shprehur emocione negative pushojnë.

PYETJE. Si mund ta rrisë njeriu ndjenjën e përgjegjësisë?

PËRGJIGJE. Duhet të bazohet në vlerësim. Nëse vlerëson diçka, atëherë ke një ndjenjë përgjegjësie.

PYETJE. Ju thatë se një nga vështirësitë tona kryesore është mendimi formal. Nuk e di fare se si të mendoj pa u bazuar në forma.

PËRGJIGJE. Mendo sa më mirë të mundesh dhe krahaso rezultatet—kur mendimi yt jep rezultate dhe kur jo. Në këtë mënyrë do të kesh një kuptim më të mirë, të paktën më mirë se sa të mbetesh duke u habitur. Përkufizimet nuk do të të ndihmojnë: dëshira për përkufizime është vetëm një justifikim. Nëse gjendesh në një situatë shumë të vështirë, do të mendosh sa më mirë të mundesh për të dalë prej saj. Mendo në të njëjtën mënyrë.

PYETJE. Para se të mund të mendojmë ndryshe, a është e nevojshme të perceptojmë gjërat ndryshe?

PËRGJIGJE. Nuk mund të perceptojmë ndryshe derisa të mendojmë ndryshe. Ne nuk kemi kontroll mbi perceptimin. Perceptimi varet posaçërisht nga gjendja e vetëdijes. Nëse një njeri zgjohet për një kohë të gjatë, ai mund të perceptojë shumë gjëra që tani nuk i percepton. Kjo nuk varet nga dëshira apo vendimi.

PYETJE. A është gjithë mendimi formal, përveç kur përpiqemi të kujtojmë veten?

PËRGJIGJE. Jo, jo gjithë, por një pjesë e madhe e mendimit tonë është formal. Por kur mendojmë për gjëra serioze, si idetë e këtij sistemi, ose nuk mund të mendojmë fare ose mendimi ynë nuk është formal. Mendimi formal është gjithmonë i varfër, por për disa probleme është qesharak.

PYETJE. Ju thatë një herë se të mendosh për idetë e mëdha të sistemit mund të jetë një mënyrë për të ndaluar identifikimin. Nuk mund ta kuptoj pse është kështu dhe pse identifikimi duhet të prishë mendimin?

PËRGJIGJE. Sepse identifikimi e bën mendimin të ngushtë dhe të mangët; të lidh, nuk mund të mendosh, nuk mund të bësh përfundime. Ul standardin e kapacitetit intelektual normal të njeriut. Për sa i përket arsyes pse të menduarit për idetë e mëdha të sistemit ndalon identifikimin, është sepse nuk mund të mendosh për to nëse identifikohesh me to. Mendimi yt nuk do të prodhojë asnjë efekt. Kur studiojmë, përpiqemi të kuptojmë; kjo do të thotë një mënyrë e re të menduari. Momenti kur kthehemi në mënyrën e vjetër të të menduarit, identifikohemi.

PYETJE. Ju thatë që mendimi formal merret gjithmonë me të kundërtat; por si mund të dimë diçka tjetër përveçse përmes të kundërtave?

PËRGJIGJE. Jo gjithmonë, thashë se është një nga karakteristikat e mendimit formal. Dhe kur mendojmë, duhet të mendojmë për subjektin vetë, jo për të kundërtën e tij.

PYETJE. Por nëse duhet të di diçka të veçantë, duhet të di çfarë nuk është.

PËRGJIGJE. Aspak. Mund të dish se çfarë është një gjë apo një tjetër pa bërë një katalog të asaj që nuk është. Është krejtësisht një vetë-akuzë e gabuar të thuash se duhet të përdorësh një metodë kaq të rëndë të të menduarit, sepse në atë mënyrë do të duhet të mendosh për dy vite për çdo gjë të vogël. Mund të mendosh për gjërat pa të kundërtat—thjesht për atë që janë. Mendimi formal nuk është mendim. Mos harro kurrë se mendimi formal mund të shërbejë për shumë qëllime të dobishme, por nuk është për mendimin.

PYETJE. Njerëzit e Tipit Nr. 1 jetojnë gjithë jetën me aparatin formal. A do të thotë kjo se nuk kanë asnjë rritje të qenies që nga fillimi i jetës së tyre?

PËRGJIGJE. Jo vetëm njerëzit e Tipit Nr. 1 por edhe ata të Tipit Nr. 2 dhe Nr. 3 mund të jetojnë vetëm me aparatin formal. Shumica e madhe e njerëzve nuk përdorin asgjë tjetër. Sigurisht, ata kanë një farë rritjeje të qenies; vetëm se, në njëfarë mënyre, kjo nuk është individuale, është rritje masive, në kuptimin e një fëmije dhe një burri të rritur. Por qenia e tyre nuk rritet përtej një niveli të caktuar, dhe ne jemi të interesuar për rritjen e qenies drejt Tipit Nr. 4.

Të rritesh në mënyrë të zakonshme është natyrale; por kjo nuk ndryshon nivelin e qenies. Dhe madje edhe kjo rritje natyrale e qenies mund të ndalet.

PYETJE. Kam vënë re se nëse bëj një pyetje, ndërsa ajo po përgjigjet, mendja ime punon dhe, si rezultat, nuk po dëgjoj. Pse ndodh kjo?

PËRGJIGJE. Shumë e drejtë. Kjo është thjesht mendim asociativ, mendim mekanik. Natyrisht, nëse bën një pyetje dhe dëshiron të dish përgjigjen, duhet të ndalosh asociacionet dhe të përthithësh atë që thuhet, dhe vetëm atëherë të mendosh për të dhe ta krahasosh. Nëse nuk i ndalon asociacionet, përgjigjja të vjen e përzier me mendimet e tua, jo pikërisht ajo që u thPërgjigje. Kështu që asnjëherë nuk merr përgjigjen e duhur. Lufta me mendimin asociativ është një linjë pune e caktuar. Nëse studion diçka, dëgjon diçka apo përpiqesh të kuptosh diçka, duhet ta bësh me mendje të lirë. Nëse vazhdon me mendimet e tua në të njëjtën kohë, mendja jote kurrë nuk do të jetë e lirë për të ndjekur.